به نقل از «قدس آنلاین»

دو نگاه به یک مرد

تاریخ انتشار: ۶ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۱۱۹۹۷۴

بارها با این پرسش روبه‌رو شده‌ام که تفاوت نگاه یک شاعر مدرن و سنتی چیست؟ اصولاً شعر سنتی و نو چه تفاوتی دارند؟ در این یادداشت به انگیزه مروری بر یکی از سروده‌های علی موسوی گرمارودی، شاعر نامدار معاصر و به مناسبت سالروز میلاد خجسته حضرت مولا(ع) سعی می‌کنم به این پرسش هم پاسخ دهم.ابتدا بگذارید از این پرسش شروع کنم که فرض کنید شما شاعری هستید که می‌خواهید از حضرت مولا علی(ع) در شعرتان ستایش کنید، چه خواهید گفت؟ از بزرگی‌ها و شجاعت‌های امام خواهید سرود، او را با بالاترین حد غلو شاعرانه ستایش خواهید کرد و باز هم در شعرتان اعتراف خواهید کرد که او آن قدر بزرگ و باشکوه است که نمی‌توان وصفش کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مثلاً این بیت‌ها نمونه خوبی است که می‌توان در وصف حضرت علی(ع) سرود و یا خواند:

راستی، آیا علی از جنس ماست؟

در شگفتم عمق این دریا کجاست

چون ز وی باید سخن آغاز کرد؟

چون توان این راز حق را باز کرد؟

عمق ما تا سطح خواهش‌های دل

او فراتر از حدود آب و گِل

طول و عرض او چه دانی تا کجاست

آدمیزادی در ابعاد خداست

ما کجا آن خوب، آن زیبا کجا؟

او امیر عشق و ما عبد هوا

از کدامین رنج خود با چاه گفت

چاه، آن در کجای دل نهفت

آه، ای چاه، ای تو دم‌ساز علی

ای دلت گنجینه راز علی...

شعر سنتی ما سرشار است از این گونه بیت‌ها. در این شعرها شاعر معمولاً حضرت را مورد خطاب قرار می‌دهد و شجاعت، بزرگی و شکوه او را می‌ستاید. ویژگی اصلی این گونه شعرها، توصیفی بودن است. البته شاعر برای توصیف از صور خیال مانند تشبیه، استعاره و... استفاده می‌کند اما ویژگی مهمی‌ که در این شعرها وجود دارد این است که میان شاعر و سوژه همیشه فاصله‌ای هست و شاعر ضمن حفظ این فاصله سعی می‌کند، موضوع و مضمون شعر خود را برای مخاطب شرح دهد. حالا شاعر همان شعر سنتی، وقتی می‌خواهد شعری مدرن بسراید، چنین می‌گوید:

چنین است گویی:

که با جامی ‌خالی،

بر ساحلی صخره‏ای،

پیش روی امواج

ایستاده‏ام

واپاش ساحل‌کوب موج‌ها

صخره زیر پایم را می‏شوید

و من هر بار

-که موجی در می‏رسد-

جام بر کف،

خم می‏شوم

به بوی سهمی

کز کاکل موج برگیرم

اما از آن پیش

موج در خود واشکسته است

و من،

عزمی‌ دوباره را

چون پرچمی،

بر صخره واپس می‏ایستم.

دگر باره چون موجی پیش می‏رسد

جام را چون داسی قوس می‏دهم

تا از سر خوشه آب

دسته‏ای واچینم

اما، باز

جام خالی‏ست

و دریا در موج

و فاصله،

به درازای یک دست.

و به دوری یک تاریخ!

شتک خیزاب امواج،

تنها

یک دو قطره

بر دیواره شفاف جام می‏چکاند

 و عطارد، در جام من است.

*

نهج‌البلاغه را می‏بندم.

در این شعر، علی موسوی گرمارودی دیگر دست از توصیف برداشته است. دیگر حضرت علی(ع) را با صفات برجسته و اغراق شاعرانه «توصیف نمی‌کند»؛ چرا که شاعر مدرن، دست از توصیف کردن برداشته است و سعی می‌کند شعر را «نشان بدهد» یعنی اینکه به جای ردیف کردن صفت‌هایی مانند شجاع، دانشمند، بزرگ و عالی مرتبه؛ بزرگ بودن، شجاع بودن، دانشمند بودن و... را به مخاطب خود نشان بدهد. کاری کند که مخاطب پس از خواندن شعر، با عمق وجود درک کند بزرگی یعنی چه. شاعر در اینجا به جای استفاده از مخزن معانی انبار شده در ذهن خود، از قدرت شاعرانه‌اش برای خلق فضایی عینی و ملموس استفاده می‌کند. کشاکش او برای اینکه جامش را پر کند، سهمناکی موج‌ها و فضایی که دلهره و طوفان را به خوبی مجسم می‌کند؛ در شعر با استفاده از صور خیال به نمایش درآمده‌اند و خواننده خود را در تجسم این لحظه‌های شگفت‌آور همراه راوی شعر احساس می‌کند و سرانجام شاعر در پایان شعر با یک پایان‌بندی غافلگیرکننده، مخاطبش را متوجه می‌کند که همه این فضاسازی و تمهیدات تصویری برای بیان عظمت نهج‌البلاغه بوده است. این است تفاوت یک نگاه کلاسیک در شعر و یک نگاه مدرن

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: شاعر شعر مدرن شعر سنتی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۱۹۹۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۷ نقطه از گلستان میزبان برنامه‌های دویست و نود و یکمین سالروز تولد مختومقلی فراغی است

به گزارش جام جم آنلاین از گرگان الهام متین گفت: از ۱۱ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه سال جاری در ۱۷ شهرستان و منطقه استان گلستان، ویژه دویست و نود و یکمین سالروز تولد مختومقلی فراغی، شاعر و عارف شهیر ایرانی ترکمن برنامه‌های متعدد و متنوعی پیش‌بینی و برنامه‌ریزی‌شده و در طبق یک جدول زمانی مشخص اجرا خواهند شد.

وی افزود: این برنامه‌ها با شعار «مختومقلی فراغی؛ همبستگی اجتماعی و هویت ایرانی اسلامی» و با تشکیل محفل شعر و سخنرانی با محوریت این شاعر شهیر در عصر ۱۱ اردیبهشت‌ماه در مجتمع فرهنگی و هنری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان بندرگز آغاز می‌شود.

متین ادامه داد: برنامه‌هایی نیز به میزبانی مجتمع‌های فرهنگی ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی به ترتیب در شهرستان‌های کردکوی، بندر ترکمن، علی‌آباد، آق‌قلا و گنبدکاووس از تاریخ ۱۲ تا ۲۵ اردیبهشت‌ماه با محوریت این شاعر ایرانی ترکمن برپا می‌شوند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان، گفت: همچنین در تالار فخرالدین اسعد گرگانی، کتابخانه امام محمد غزالی، شهر تاتارعلیا، شهر فراغی، روستای گرکز، روستای قزلجه آق امام، شهر ینقاق، روستای حاجی قوشان، دانشگاه گنبد نیز برنامه‌هایی اجرا خواهند شد.

الهام متین، با اشاره به اینکه در تاریخ ۲۷ اردیبهشت‌ماه، برنامه متمرکزی در آق تقای مزار مختومقلی برپا می‌شود و پایان‌بخش مجموعه برنامه‌های نکوداشت است، درباره محتوای برنامه‌ها، گفت: نشست‌های آموزشی تبیینی، سخنرانی و شعرخوانی موضوعی و اجرای موسیقی سنتی با محتوای اشعار مختومقلی فراغی و نیز نمایش و سرود و تجلیل از مختومقلی شناسان ازجمله برنامه‌های پیش‌بینی‌شده است.

وی با اشاره به برپایی جلسات متعدد استانی و شهرستانی و ملی برای توجه ویژه به مختومقلی فراغی شاعر و عارف شهیر ایرانی ترکمن، گفت: مکاتبات اداری به انجمن مفاخر کشور به‌منظور ثبت تاریخ ولادت مختومقلی در تقویم ملی انجام‌شده است. همچنین مکاتباتی با بنیاد مفاخر ایران انجام‌شده و به دنبال آن هستیم که مختومقلی فراغی به‌عنوان ۲۷۴ مین چهره فاخر ایران اسلامی به ثبت برسد.

الهام متین ضمن دعوت از فرهیختگان و اهالی فرهنگ و شعر و ادب و عموم مردم به حضور و بهره‌مندی از برنامه‌ها، افزود: همچنین در گستره ملی در مهرماه سال جاری نیز برنامه‌ای پیش‌بینی‌شده است که متعاقباً جزئیات آن اعلام خواهد شد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان در بخش پایانی سخنانش با تأکید بر اینکه برپایی چنین رویدادهایی نیازمند بازتاب رسانه‌ای ویژه و گسترده است، گفت: امیدوارم با طراحی سایت و سامانه‌ای برای تجمیع تمامی رویدادها و برنامه‌ها و اقداماتی که در سالیان گذشته تا به امروز انجام‌شده بتوانیم آرشیوی منسجم و قابل بهره‌برداری آیندگان تهیه کنیم.

وی ادامه داد: همچنین تا به امروز و به گواه برخی از صاحب‌نظران حدود ۴۰ عنوان کتاب درباره این شاعر شهیر قلمی و منتشر شده و لازم است در فضایی این‌چنینی با رعایت حقوق مؤلفین و ناشرانش تجمیع شده تا به سهولت در اختیار همگان قرار بگیرد.