به نقل از «شبستان»

اشعار ۱۱۶۰ شاعر در «سیمای حضرت علی(ع) در ادبیات شعر فارسی»

تاریخ انتشار: ۲۶ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۳۶۱۹۳

معظمی گودرزی از جمع آوری اشعار بیش از هزار شاعر که در مورد حضرت علی (ع) شعر سرودند در مجموعه سه جلدی «سیمای حضرت علی(ع) در ادبیات شعر فارسی» خبر داد و گفت: بیوگرافی شاعران نیز در این مجموعه درج شده است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، کتابهای زیادی در قالبهای مختلف همچون زندگینامه، شعر و داستان در مورد شخصیت و زندگی حضرت علی(ع)، امام اول شیعیان نوشته و به چاپ رسیده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از آثار کم نظیری که به تازگی با محوریت حضرت امیرالمومنین (ع) منتشر شده، «سیمای حضرت علی (ع) در ادبیات شعر فارسی» است. مهندس سهیل معظمی گودرزی سالها برای نوشتن این اثر تحقیق و پژوهش کرده است. وی تمام شعرهایی که در وصف امام علی (ع) سروده شده است را همراه با زندگینامه شاعران جمع آوری کرده است. به منظور آشنایی بیشتر با این اثر گفتگویی با مهندس سهیل معظمی گودرزی ترتیب دادیم که قسمت نخست آن بدین شرح است:

 

«سیمای حضرت علی (ع) در ادبیات شعر فارسی» در چند نسخه و از سوی کدام انتشارات به چاپ رسیده است؟

 مجموعه سه جلدی«سیمای حضرت علی (ع) در ادبیات شعر فارسی»از سوی انتشارات میعاد اندیشه به چاپ رسیده است. تیراژ هر جلد هزار نسخه است. قیمت مجلدها به ترتیب 100، 70 و 70 هزار تومان است که در قطع وزیری و جلد سخت چاپ شده اند.

 

تمام مجلدهای « سیمای حضرت علی (ع) در ادبیات شعر فارسی » امسال منتشر شده است؟

جلد اول این مجموعه اواخر سال 97 و جلد دوم و سوم امسال به چاپ رسیده است.

 

برای نوشتن این مجموعه چه مدت زمان وقت صرف کردید؟

«سیمای حضرت علی (ع) در ادبیات شعر فارسی»حاصل کار پژوهشی بود که پنج سال زمان برد.

 

موضوع مجموعه «سیمای حضرت علی (ع) در ادبیات شعر فارسی» چیست؟

موضوع این کتاب، شعرهای مذهبی است که در مورد حضرت علی (ع) سروده شده است. اشعار شاعران ایرانی در مورد حضرت علی (ع) را جمع آوری کردم، البته شاعرانی که خودشان و کتاب شان در دسترس بودند. برخی از شاعران دیوان شعرشان در موزه های کشورهایی مانند ترکیه و فرانسه بود و من چون به آن دیوان ها دسترسی نداشتم، اشعارشان را نیاوردم. با چند نهاد صحبت کردم اما هیچ حمایت مالی نکردند که سفری داشته باشم و از طریق سفارتخانه، کتاب و نسخه PDF‌ آن شاعران را تهیه کنم. در کتاب ام اشاره کردم که چنین کتاب هایی وجود دارد اما بنده دسترسی نداشتم.

 

 

حدودا به چند شاعر در این مجموعه پرداخته شده است؟

در جلد اول«سیمای حضرت علی (ع) در ادبیات شعر فارسی» به 260 شاعر،در جلد دوم 550 شاعر و در جلد سوم  به 350 شاعر پرداختم.

 

آیا فقط به اشعار پرداخته شده یا زندگینامه شاعران نیز آورده شده است؟

به زندگی شاعر در حدود یک پاراگراف پرداختم، سعی کردم بیوگرافی کاملی از شاعر بیاورم. به نظرم بیوگرافی لازم بود چون ما شناخت کاملی از شاعران نداریم، به عنوان مثال همه فردوسی را به خاطر شاهنامه می شناسند و کمتر کسی می داند که فردوسی اشعار زیادی در مورد حضرت علی (ع) دارد. در بیوگرافی آوردم که شاعر در کدام قرن بوده و همزمان با حکومت کدام پادشاهان می زیسته است. شاعرانی بودند که کافر بودند و شب خواب حضرت علی (ع) را دیدند، منقلب شدند و سپس مسلمان و شیعه شدند. به خاطر این تاثیرگذاری، بنده لازم دیدم که بیوگرافی شاعر را نیز بیاورم.

 

نام کتاب از ابتدا مشخص شده بود؟

در ابتدا نظرمان این بود که دایره المعارف اشعار حضرت علی (ع) را عنوان کتاب بگذاریم. این مستلزم این بود که دسترسی به تمام شاعران و کتاب هایشان داشته باشیم اما چنین چیزی میسر نشد، برای همین نام را تغییر دادم.

 

در صفحه ای از این مجموعه می خوانیم:

خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی یکی از بزرگترین شاعران نغزگوی ایران و از اعاظم گویندگانجهان و از «اکابر گردنکشان نظم» فارسی است. ولادت حافظ در اوایل قرن هشتم هجری حدود سال 727 در شیراز می باشد. تاریخ وفاتش را 792 هجری نوشته اند. شعر حافظ بیت الغزل معرفت و بیانگر ارادت حافظ به امام علی (ع) و بهره مندیش از کلام اوست.

 

غزلی که بر سنگ قبر حافظ حک شده بود:

ای دل غلام شاه جهان باش و شاه باش

پیوسته در حمایت لطف الله باش

امروز زنده ام به ولای تو یا علی

فردا به روح پاک امامان گواه باش

قبر امام هشتم سلطان دین رضا

از جان ببوس و بر در آن بارگاه باش

 

 

مردی زکننده در خیبر پرس

اسرار کردم ز خواجه قنبر پرس

قسام بهشت و دوزخ آن عقده گشای

ما را نگذارد که در آییم ز پای

(دیوان حافظ. رباعیات، صفحه 417)

 

در باب حضرت علی (ع):

ای دل غلام شاه جهان باش و شاه باش

 پـیـوسـتـه در حـمـایـت لطـف اله باش

از خارجـی هزار به یک جو نمی خرند

 گو، کوه تا به کـوه منـافق سپـاه بـاش

چون احمدم شـفـیع بود روز رسـتخیز

 گو این تن بـلاکش مـن پـرگنـاه بـاش

آن را که دوستی علی نیست کافر است

 گـو زاهـد زمانـه و گو شـیخ راه بـاش

امـروز زنـده ام بـه ولای تـو یا عـلی

 فـردا به روح پـاک امامان گـواه بـاش

قبر امام هشـتم و سـلطان دیـن رضـا

 از جان ببوس و بر در آن بارگاه باش

دستت نمی رسد که بچینی گلی زشاخ

بـاری به پـای گلبن ایشـان گیاه بـاش

مرد خـدا شـنـاس که تـقـوی طلب کند

 خواهی سپید جامه و خواهی سیاه باش

حـافظ طریـق بـنـدگی شـاه پـیـشـه کن

وانگاه در طریق چـو مـردان راه بـاش

 

 

 

پایان پیام/31

منبع: شبستان

کلیدواژه: مسجد کانون های فرهنگی هنری مساجد کانون های مساجد طرح ملی فهما مسجد اردبیل خبرگزاری شبستان رویداد ملی فهما استان بوشهر کتاب مریم داوری شعر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۳۶۱۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (11 اردیبهشت)

به عزم توبه سحر گفتم استخاره کنم
بهار توبه شکن می‌رسد چه چاره کنم

سخن درست بگویم نمی‌توانم دید
که می خورند حریفان و من نظاره کنم

چو غنچه با لب خندان به یاد مجلس شاه
پیاله گیرم و از شوق جامه پاره کنم

به دور لاله دماغ مرا علاج کنید
گر از میانه بزم طرب کناره کنم

ز روی دوست مرا چون گل مراد شکفت
حواله سر دشمن به سنگ خاره کنم

گدای میکده‌ام لیک وقت مستی بین
که ناز بر فلک و حکم بر ستاره کنم

مرا که نیست ره و رسم لقمه پرهیزی
چرا ملامت رند شرابخواره کنم

به تخت گل بنشانم بتی چو سلطانی
ز سنبل و سمنش ساز طوق و یاره کنم

ز باده خوردن پنهان ملول شد حافظ
به بانگ بربط و نی رازش آشکاره کنم

تفسیر :

با آرزوهای محال و دست نیافتنی عمر خود را هدر ندهید و عاقلانه فکر کنید و تصمیم بگیرید. هرگز از خط تعادل خارج نشوید و از افراط و تفریط برحذر باشید.

اگرچه ناملایمات زندگی فشار زیادی به شما آورده اما شجاعت خود را حفظ کنید و در برابر سختی ها سر خم نکنید که انشالله به نیت دل خود برسید.

زندگی نامه حافظ

حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.

این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی  شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.

حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگ‌ترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.

حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.

در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.

 

آثار حافظ

دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.

شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (9 اردیبهشت)